ลูกคนเดียวจะสนุกกับของเล่นเสริมพัฒนาการยังไงได้บ้าง?
‘การเล่นอิสระเป็นอีกกระบวนการธรรมชาติที่เด็ก ๆ วัย 1-2 ขวบ จะเลือกเล่น จึงไม่แปลกที่เด็ก ๆ วัยนี้จะมีบางช่วงที่แยกออกไปเล่นคนเดียว หรือมีการเลียนแบบเพื่อน ๆ แล้วปรับใช้ไปเล่นเองคนเดียว แน่นอนว่าการเล่นอิสระยังเป็นกระบวนการเรียนรู้ที่เริ่มต้นทำความเข้าใจตัวเองมากขึ้นตามพัฒนาการการเรียนรู้ของเด็ก ๆ ที่เป็นไปตามวัยนั่นเอง’
เล่นอิสระคนเดียว อีกก้าวของการเสริมพัฒนาการ
การเลี้ยงดูเด็กในยุคสมัยใหม่เต็มไปด้วยความท้าทายและโอกาส หนึ่งในโอกาสที่ไม่ควรมองข้ามคือการเล่นคนเดียวอย่างอิสระ เราจึงขอแนะนำของเล่นเสริมพัฒนาการซึ่งส่งเสริมการทักษะและความเป็นอิสระของเด็ก ๆ แน่นอนว่าการเล่นแบบนี้จะเริ่มเห็นได้บ่อย ๆ กับเด็กในช่วงวัย 1-2 ขวบ ซึ่งเป็นวัยที่กำลังสนใจสำรวจสิ่งรอบข้าง ดังนั้นการเปิดโอกาสให้เด็ก ๆ ได้เล่นอย่างอิสระด้วยตัวคนเดียวก็เป็นการปล่อยให้เด็ก ๆ ได้มีโอกาสเรียนรู้ ลองผิดลองถูก ได้เผชิญกับปัญหา และยังได้ฝึกทักษะการคิดเพื่อแก้ปัญหาได้อีกด้วย
วันนี้เราจะชวนทั้งครอบครัวมาทำความเข้าใจกระบวนการเล่น การเรียนรู้ ความสนุกรวมถึงแนะนำการเล่นคนเดียวที่ช่วยเสริมพัฒนาการให้กับเด็ก ๆ ได้อย่างดี ซึ่งจะเล่นอย่างไร มีวิธีการเล่นแบบไหน และเด็ก ๆ สามารถนำไปปรับใช้ได้อย่างไร มาดูไปพร้อม ๆ กันเลย
เล่นเสริมพัฒนาการแก้ปัญหาอย่างอิสระ
การเล่นคนเดียวไม่เพียงแต่ส่งเสิรมการสำรวจและค้นหาตัวตนและความสนุกด้วยตัวเอง ที่เราแนะนำของเล่นเสริมพัฒนาการเหล่านี้จะเป็นการฝึกฝนทักษะการคิดอย่างอิสระและการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ การเล่นของเด็ก ๆ จะเป็นการหยิบจับ ผสมการเล่นไม่ว่าจะเป็นของเล่นต่าง ๆ มาเล่นผสมกัน หรือแม้แต่การเล่นตามเรื่องราวที่เด็ก ๆ จินตนาการเพิ่มเข้าไปอีกด้วย
แน่นอนว่าของเล่นเสริมพัฒนาการของเรา เช่น 'Balancing Cactus' 'Beehives' หรือของเล่นอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เด็ก ๆ ยังสามารถเล่นคนเดียวได้ แถมยังช่วยให้เด็กได้เรียนรู้ที่จะคิดอย่างมีระบบและมีการวางแผนการเล่นได้ด้วย ถึงแม้จะเล่นคนเดียวก็ตาม ด้วยการออกแบบของเล่นที่สร้างความท้าทายในการเล่นคนเดียวหรือผสมผสานการเล่นตามความคิดสร้างสรรค์ของเด็ก ๆ ได้เป็นอย่างดี ของเล่นประเภทนี้จึงเสริมทักษะและเสริมพัฒนาการให้สมวัยได้ดังนี้
Concentration ฝึกสมาธิ และการโฟกัสระหว่างการเล่น ช่วยให้เด็ก ๆ ได้เรียนรู้ไตร่ตรองและคิดได้อย่างรอบคอบมากขึ้น
Logical Thinking ช่วยเสริมกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบ มีเหตุมีผลและทบทวนการคิดได้เป็นอย่างดี
Coordination การประสานสัมพันธ์อวัยวะต่าง ๆ ให้ใช้งานร่วมกันได้อย่างดีไม่ว่าจะเป็นมือและสายตา เป็นต้น
Problem Solving ฝึกคิดแก้ปัญหา ประยุกต์สิ่งที่เรียนรู้และนำประสบการณ์มาใช้และเลือกแก้ไขปัญหาได้อย่างลงตัว
Language & Communication เสริมพัฒนาการด้านการสื่อสารและการใช้ภาษาให้กับเด็ก ๆ ระหว่างการเล่นได้มากขึ้น
Mathematical กระบวนการคิดเชิงคณิตศาสตร์ที่เพิ่มการเรียนรู้ทั้งตัวเลข รูปทรงเรขาคณิต จำนวนและการนับเลข เป็นต้น
ของเล่นชิ้นไหนที่เหมาะสมจะเล่นอิสระได้บ้าง?
การซื้อของเล่นหรือมาแนะนำของเล่นเสริมพัฒนาการให้กับเด็ก ๆ ได้เลือกเล่น จะช่วยเสริมพัฒนาการและช่วยให้การเล่นอิสระคนเดียวได้สนุกมากขึ้นนั้น จริง ๆ แล้วจะไม่มีกฎตายตัว ขึ้นอยู่กับจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ของเด็ก ๆ ในการสร้างกระบวนการเล่นและวิธีการเล่นขึ้นมาระหว่างการเล่นนั่นเอง แต่อย่างไรก็ตามของเล่นแต่ละประเภทจะออกแบบและดีไซน์มาให้ตรงกับจุดประสงค์การเล่นของแต่ละชิ้น ซึ่งจะมีวิธีการและกฏการเล่นแบบเฉพาะของของเล่นชิ้นนั้น ๆ ด้วย
การเลือกของเล่นที่เพิ่มความสนุกึงแม้จะเล่นอิสระคนเดียวจึงเป็นสิ่งสำคัญและอยากแนะนำของเล่นที่น่าสนใจ เช่น My First Camera , DoubleDrum , และ PlanWorld รวมถึง Road & Rail Play Set ซึ่งเป็นตัวอย่างของของเล่นที่ช่วยให้การเล่นอิสระของเด็ก ๆ สนุกมากขึ้น แน่นอนว่าของเล่นเหล่านี้ก็เสริมพัฒนาการที่สำคัญ ดังนี้
Imagination ขยายจินตนาการ เสริมการเล่นอย่างอิสระ
Creative ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ เล่นอย่างไร้ขอบเขต
Language & Communication ฝึกการสื่อสารและการใช้ภาษาผ่านการเล่นได้เป็นธรรมชาติ
Social พัฒนาทักษะการเข้าสังคม เรียนรู้บทบาทการเล่นในแบบต่าง ๆ
Coordination ฝึกการใช้อวัยวะร่วมกันอย่างลงตัว ไม่ว่าจะเป็นการใช้มือและสายตาพร้อม ๆ กัน
Fine Motor ฝึกฝนการใช้งานกล้ามเนื้อมัดเล็กให้คุ้นชินและเสริมสร้างความแข็งแรง
ขยายจินตนาการ เติมความคิดสร้างสรรค์ไม่สิ้นสุด
การเลือกซื้อของเล่นหรือแนะนำของเล่นเสริมพัฒนาการที่ส่งเสริมการเล่นบทบาทสมมุติ เช่น PlanToys Kitchen Set และ Dollhouse จะช่วยส่งเสริมการเล่นอิสระคนเดียว หรือการชวนเพื่อน ๆ พร้อมกับคนในครอบครัวมาเล่นช่วยสร้างการเล่นได้อย่างไม่มีที่สิ้นสุด รวมถึงกระตุ้นการเรียนรู้ทำความเข้าใจตัวตนของตัวเองได้อย่างดี แถมหากจัดสถานที่หรือสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยสำหรับการเล่นคนเดียวหรือเล่นอิสระให้กับเด็ก ๆ ก็เป็นส่วนสำคัญเช่นกันในการสร้างพื้นที่การเล่นที่ช่วยให้การเล่นเสริมพัฒนาการให้กับเด็ก ๆ ได้อีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นการสร้างพื้นที่เล่นที่เงียบสงบและปลอดภัย รวมถึงการตั้งเวลาเล่นและชวนเด็กสำรวจและทดลองกับของเล่น จะช่วยให้พวกเด็ก ๆ พัฒนาทักษะของตนเองในขณะที่ยังได้รับการดูแลหรือเล่นสนุกกับผู้ปกครองได้เต็มที่
แน่นอนว่าของเล่นประเภทบทบาทสมมุตินั้นจะช่วยให้การเล่นมีความหลากหลาย และใช้จินตนาการ ความคิดสร้างสรรค์มากขึ้น และพ่อแม่หรอืผู้ปกครองจะได้เจอกับความคิดสร้างสรรค์ของเด็ก ๆ ที่แสดงออกมาได้อย่างคาดไม่ถึงอีกด้วย ซึ่งของเล่นประเภทนี้จะช่วยเสริมพัฒนาการที่สำคัญ ๆ ได้ดังนี้
Creative ความคิดสร้างสรรค์เป็นทักษะสำคัญที่ได้จากการเล่นของเล่นปลายเปิดลักษณะนี้ ที่ช่วยให้เกิดการคิด ต่อยอด สร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ ระหว่างการเล่น
Imagination จินตนาการที่ได้สวมบทบาทต่าง ๆ ก็ช่วยให้เด็ก ๆ ได้ทำตามจินตนาการที่คิดเอาไว้ได้เป็นอย่างดี
Social เมื่อสวมบทบาทสมมุติต่าง ๆ แล้ว การเล่นและเรียนรู้ก็เป็นเรื่องง่ายในการทำความเข้าใจบทบาท และการเข้าสังคมของเด็ก ๆ
Language & Communication ฝึกทักษะการพูดคุย ใช้ภาษาสื่อสาร ตลอดการเล่นเด็ก ๆ ได้เรียนรู้การพูดคุย ทักษะการสื่อสารทั้งการพูดและฟังไปพร้อม ๆ กันระหว่างการเล่น
Coordination การขยับและใช้อวัยวะหลาย ๆ ส่วนไปพร้อมกันก็ช่วยเสริมพัฒนาการด้านนี้ให้ทำงานได้อย่างดี
Emotional เด็ก ๆ ได้เรียนรู้ทักษะด้านอารมณ์ต่าง ๆ ระหว่างการเล่น ทั้งการที่ผลัดกันสวมบทบาทต่าง ๆ ก็ช่วยฝึกการแสดงอารมณ์ออกมาได้เป็นอย่างดี
สิ่งสำคัญของการเล่นอิสระทั้งการเล่นคนเดียวหรือมีผู้ปกครองหรือกลุ่มเพื่อน ๆ ชวนเล่นกันนั้น ก็ช่วยเสริมพัฒนาการได้หลากหลายมากขึ้น ถึงแม้ว่าการเล่นอิสระคนเดียวจะมองว่าขาดทักษะด้านต่าง ๆ แต่การเล่นลักษณะนี้จะช่วยมีเวลาให้เข้าใจตนเองมากขึ้น ได้เรียนรุ้แก้ปัญหาด้วยตัวเอง ไปจนถึงประยุกต์ประสบการณ์ที่เคยสัมผัส มาลองใช้ ลองเล่น หรือจดจำสิ่งต่าง ๆ แล้วแสดงออกมาระหว่างการเล่นนั่นเอง การเล่นอิสระคนเดียวจึงเหมือนเป็นการให้เวลาทบทวน เรียนรู้ ทดลองไปจนถึงต่อยอดด้วยทักษะที่เด็ก ๆ สะสมเอาไว้นั่นเอง